In gesprek met: Hans van Rhoon
Na 35 jaar geleden te zijn begonnen als reisfotogaaf, is Hans van Rhoon nu vol op actief als documentaire- en reportagefotograaf. Als kind had Hans niet zozeer de droom om fotograaf te worden. 'Pas toen ik als 22-jarige de wereld over ging reizen en ik een fototoestel meekreeg van de oma van mijn vriendin, begon ik met fotograferen. Het betrof een Rolleiflex, echt een heel mooi cameraatje. Tijdens het fotograferen ontdekte ik echter ook de beperkingen van deze camera. Zo had het een vaste lens en kon ik er niet veel extra's mee. Toen ben ik maar eens gaan kijken bij een gespecialiseerde fotozaak en daar heb ik mijn eerste professionele camera gekocht. Na die aankoop heb ik mezelf laten scholen.
Ik snapte namelijk niks van het diafragma en de sluitertijd. Dus met cursussen, zelfstudie en vooral experimenteren heb ik dit vak mij eigen gemaakt'.
Met alle verworven kennis en ervaring ging Hans op pad als reisfotograaf. Dit heeft hij vijftien jaar gedaan. Hij is op de mooiste plekken op aarde geweest en mocht werken voor de National Geographic Traveler. Dat ging als een speer maar het heeft hem ook twee huwelijken gekost. 'Je bent nooit thuis. Soms was ik wel acht maanden weg. Ik had op een bepaald moment wel 92 landen gezien en dan heb je het ook wel een beetje gehad'. In de periode dat Hans besloot te stoppen als reisfotograaf, was de digitale fotografie in opkomst.
De rol als reisfotograaf werd daarmee minder belangrijk. 'Nederlanders zijn zeer reislustig, iedereen ging fotograferen en alles werd gedeeld op internet. Dit was mede een doorslaggevende factor om een omslag te maken naar documentair werk'.
De rol als reisfotograaf werd daarmee minder belangrijk. 'Nederlanders zijn zeer reislustig, iedereen ging fotograferen en alles werd gedeeld op internet. Dit was mede een doorslaggevende factor om een omslag te maken naar documentair werk'.
1. Dat Hans besloot om over te stappen naar documentaire- en reportagefotografie was omdat dit – in tegenstelling tot reisfotografie dat heel vergankelijk is – een grote mate van onderzoek en voorbereiding vraagt. 'Bij de reisfotografie wist ik op een gegeven moment niet eens meer wat ik had gefotografeerd. Bij documentaire- en reportagefotografie daarentegen draait alles om een idee. Er zit een diepere betekenis achter, het moet een verhaal vertellen.
Een voorbeeld is dat ik naar Brazilië, Angola en Zeeland (Middelburg) ben afgereisd om het verhaal te vertellen over onze slavenhandel. Ter voorbereiding moest ik lange tijd van tevoren heel veel uitzoeken en lezen. Waar moet ik naartoe? Wat wil ik vertellen? Wie willen we spreken en waarom? En dat vond ik fantastisch! Ik kon de diepte in'.
2. Naast het ontdekken en in beeld brengen van verhalen, putte Hans veel plezier uit de samenwerking met journalisten om dit soort projecten op te zetten. 'Een journalist heeft een bepaalde vertelling in zijn hoofd en het is de kunst om dit vervolgens uit te drukken in geschikt beeldmateriaal. Het beeld en het verhaal moeten symbiotisch in elkaar over kunnen vloeien'.
Projecten waar Hans aan meewerkt kunnen soms wel jaren duren. Als voorbeeld noemt hij het project van Kadir van Lohuizen over de stijging van de zeespiegel. 'Het is moeilijk – in tijden waar mensen heel haastig lezen – aandacht te krijgen voor dit soort vraagstukken. Als documentaire-fotograaf kan je dan een uitstekende aanvulling geven om haar grotere boodschap nóg beter weg te zetten. Want één beeld zegt meer dan honderd woorden'.
Een project met een grote tijdsspanne waar Hans aan heeft meegewerkt, was het project 'Composite' van de Erasmus Universiteit van Rotterdam. 'Composite' ging over de verschillen en overeenkomsten in de samenwerking van verschillende nationale politieeenheden binnen Europa. 'De Erasmus Universiteit had een subsidie gekregen om dit te onderzoeken en een deel van die subsidie was bedoeld voor fotografie. Toen ben ik ingehuurd voor vier jaar om een drietal korpsen in 10 verschillende Europese landen te fotograferen. Zo mocht ik de wijkagent in beeld brengen, als wel de Mobiele Eenheid en het Kwibus team dat zich bezig houdt met drugshandel in Rotterdam'.
3. Het werk dat Hans maakt, staat bij ANP/ Hollandse Hoogte. 'Ik maak weinig commercieel werk en het voordeel om bij ANP/Hollandse Hoogte aangesloten te zijn is dat zij mijn werk promoten en aanbieden aan potentiële afnemers. Gelukkig valt documentair werk altijd in de smaak dus ze proberen daar altijd aandacht aan te besteden. Dit doen ze door onderdelen van mijn werk te publiceren op hun site of mijn werk uit te lichten in hun online nieuwsfeed. Het laatste werk wat is uitgelicht ging over de stadvernieuwing in Spangen Rotterdam'. Om op te vallen bij betalende partijen is het volgens Hans belangrijk om je te onderscheiden.
'Zo ben ik nu bijvoorbeeld bezig met een reportage over armoede en daklozen in Rotterdam. Foto's met maatschappelijke thema's doen het altijd goed. Het moet een beetje schuren'.
4. Het werk dat door ANP/Hollandse Hoogte wordt aangeboden, kan aangekocht worden en ANP/Hollandse Hoogte helpt fotografen als Hans om tot een officiële samenwerking te komen. 'Als mijn werk wordt aangekocht, dan ontvang ik 55 procent van de prijsafspraak over datgene dat gepubliceerd wordt, ANP/ Hollandse Hoogte ontvangt daarvan 45 procent. Partijen die mijn werk aankopen zijn vooral kwaliteitskranten en (semi-) overheidsinstellingen'.
Een fotoreportage wordt vaak niet in één keer aangekocht. De aankoop gaat vaak per beeld. Wat Hans er gemiddeld aan verdient, varieert enorm. 'De ene keer verdien ik vijf euro aan een foto maar ik heb ook wel eens een foto verkocht voor 500 euro. Het meeste valt er een beetje tussenin'. Vooral het medium bepaalt de waarde van een foto. Kranten en tijdschriften geven het liefst zo min mogelijk uit voor een foto. Hoe vluchtiger het medium, hoe goedkoper een foto moet zijn. 'Neem bijvoorbeeld online nieuwsredacties. Ik heb laatst een foto verkocht aan een internetplatform van een grote krant voor 17 eurocent. Dat demotiveert wel'. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld overheidsinstantie die vaak bereid zijn meer te betalen. 'Overheidsinstanties hebben vaak langdurige projecten lopen en gebruiken het beeldmateriaal doelmatiger, grootschaliger en vaker, dus zij zien de aankoop van beeldmateriaal vooral als investering voor de lange termijn.
De grootste voldoening haalt Hans uit de 'houdbaarheid' van zijn reportagewerk. 'Werk waar ik tien jaar geleden mee ben begonnen, is nog steeds actueel. Ik verkoop nog altijd foto's uit die periode en daar ben ik trots op'.
Hans van Rhoon
Na een tijd gewerkt te hebben als freelance reisfotograaf voor o.a. de tijdschriften National Geographic Traveler, Residence, En France en Villa d'Arte besloot Hans zich meer te richten op documentair werk en reportagefotografie.En niet zonder resultaat! Zo mocht hij zijn werk ‘Blijvende Herinneringen: een reis door het Nederlands slavernijverleden in Ghana’ tentoonstellen in het Wereldmuseum in Rotterdam. Andere projecten volgden zoals ‘Levende Forten’, een landschapsdocumentaire over het hergebruik van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en 'Composite' van de Erasmus Universiteit om politiekorpsen in 10 verschillende Europese landen te fotograferen. Hans was zes jaar hoofddocent bij de Fotoacademie in Rotterdam, tpt de sluiting in 2014. Daarnaast is hij aangesloten bij en wordt vertegenwoordigd door fotobureau ANP/Hollandse Hoogte. Samen met Ad van Son heeft Hans FotoCoaches opgericht. Zij coachen fotografen: www.fotocoaches.nl
Portretfoto door: Paulien van de Loo Photography
What's in the bag?
Als reisfotograaf gebruikte Hans de Nikon D4 met Nikon 24-70mm f/2.8. Heden dag fotografeert hij met de Fujifilm X-E2 met 18-55mm f/2.8-4.0-objectief.
Fotografie door: Hans van Rhoon
Dit artikel werd geschreven door Marjon van den Ende en gepubliceerd in DIGIFOTO Pro 1.2020
