Zeg meer met minder
Er bestaat niet echt een definitie voor abstracte fotografie, omdat iedere fotograaf er op zijn eigen creatieve manier invulling aan dient te geven. Bij abstracte fotografie gaat het er echter in de hoofdzaak om om onderwerpen uit hun letterlijke context te halen door er op een andere manier naar te kijken.
Hierbij wordt de nadruk gelegd op een of meerdere van de volgende drie essentiële elementen, namelijk vorm, kleur en lijnen. Een abstracte foto dient altijd een krachtig beeld te zijn dat visueel moet prikkelen en een emotionele reactie bij de kijker dient uit te lokken.
Wil je abstracte foto’s gaan maken, dan zul je volgens een instinctieve aanpak te werk moeten gaan. Dit betekent dat je om je heen gaat kijken en gaat letten op waar je aandacht door getrokken wordt. Waarom wordt je aandacht door een bepaald onderwerp getrokken en wat voel je erbij? Benader het onderwerp gevoelsmatig en plaats het onderwerp buiten de letterlijke context.
Er gelden voor abstracte fotografie geen regels. Laat je creativiteit de vrije loop. Vormen en kleuren. Dat is alles wat je overhoudt als je al het herkenbare uit een foto weghaalt. De abstracte fotografie toont niet de werkelijkheid, maar geeft een inkijkje in de verbeelding van de fotograaf. Het woord abstract komt van abstraheren, oftewel weglaten. Dat is precies wat je in de abstracte fotografie doet: je haalt zoveel mogelijk verwijzingen naar de werkelijkheid weg. Daarbij komt het aan op je eigen verbeeldingskracht. Een goed voorbeeld uit de schilderkunst is Mondriaan. Diens werk bestaat uit lijnen, vlakken en kleuren, meer niet.
1. Vorm
De vorm is vaak het eerste waardoor je aandacht naar een bepaald onderwerp wordt getrokken. Het vormt in veel gevallen de basis van een abstract beeld. Zoek in je omgeving naar een vorm die ertussenuit springt, omdat het bijvoorbeeld om een vreemde of dynamische vorm gaat die bij jou een bepaalde emotionele reactie opwekt.
2. Denk aan je compositie
Dit lijkt raar want het onderwerp is toch vaak onherkenbaar. Maar juist dan is het belangrijk om een compositie te kiezen. Waar leidt de lijn de kijker naartoe? Word je naar een punt toe getrokken of gaan de lijnen juist uit elkaar? Felle kleuren hebben een ander effect op de kijker dan rustige kleuren. Durf te experimenteren, zonder je oorspronkelijke doel uit het oog te verliezen.
3. Foto’s combineren – double exposure
Door foto's te combineren maak je ook een beeld die heel anders is dan de werkelijkheid. Deze techniek is al erg oud; in de doka werden al negatieven gecombineerd. Je legt dan foto's over elkaar en door met de dekking van de lagen te spelen kun je effecten controleren. Het is dus wat anders dan delen van een foto in een andere foto te plaatsen. Je kunt dit bij sommige camera's ook al tijdens het fotograferen doen.
4. Contrast
Abstracte fotografie is niet gemakkelijk, omdat je eigenlijk verder moet kijken dan wat je ziet. Kijk verder naar het onderwerp als geheel en zet kleuren, vormen en lijnen tegen elkaar af. Hiermee creëer je contrast. Maak het onderwerp ‘schoon’ door het te ontleden van alle delen die niet relevant zijn of noodzakelijk.
5. Kleur
Kleuren spelen een belangrijke rol, niet alleen om de aandacht van een toeschouwer te trekken, maar ook om die aandacht vast te houden. In abstracte fotografie wordt veel gewerkt met oververzadigde en intense kleuren. Ook wordt er vaak gebruikgemaakt van sterke kleurcontrasten.
6. Diepte
Maak de foto vanuit een hoek met een groothoeklens. Op deze manier krijg je meer diepte en krijg je direct meer contrast dan wanneer je de foto van voren maakt. En schiet eens van onderaf, zodat je het object optisch groter maakt.
7. Lijnen
Lijnen spelen ook een belangrijke rol in abstracte foto’s. Ze kunnen de blik van de toeschouwer door het beeld heen sturen om zo de aandacht vast te blijven houden of om eventueel de aandacht te sturen naar het belangrijkste onderdeel van de foto. Het maken van abstracte foto’s vraag om veel oefening en veel verbeeldingskracht.
8. Zeg meer met minder
Abstracte fotografie betekent ook dat je leert om meer te zeggen door in je foto minder te laten zien. Zorg voor een kader waarbinnen zo weinig mogelijk objecten de aandacht afleiden van datgene waar het om gaat. Dit versterkt het beeld.
9. Experimenteer met verschillende technieken.
Out of focus, dubbele belichtingen, extreme perspectieven, zoom burst foto, een scheve horizon, als het maar leidt tot een beeld dat jou bevalt. Je kunt hierbij allerlei objectieven gebruiken, van fisheye tot supertele.
10. Beschouw je foto als een schilderij
Probeer je onderwerp naar een abstract niveau te tillen. Zorg er voor dat de kijker verder moet zoeken of kijken in de foto en naar je compositie. Wat is nu de werkelijkheid? En waar is de foto genomen? Laat een verborgen verhaal zien met je beelden. Ga opzoek naar een essentie van sfeer of omgeving.
De werking van licht speelt bij deze opdracht een extra belangrijke rol. Licht is namelijk nooit neutraal en daarom is de sfeer die aan je foto geeft heel bepalend. Licht kan natuurlijk, mysterieus, fel, zwak of duister zijn. Misschien zie je schaduwen, creëer je silhouetten daar waar niemand ze ziet. Ramen zijn lichtbronnen die allerlei prachtige effecten kunnen opleveren. Door verschillende ruimtes en plekken op diverse tijdstippen van de dag vast
leggen zie je het licht veranderen.
